|
Iedereen eet wel eens een champignon of oesterzwam, maar mycelium - het netwerk van schimmeldraden waar paddenstoelen uit voortkomen - is nog onbenut. Daar zou snel verandering in kunnen komen. Onderzoek van Karin Scholtmeijer, richt zich op de ontwikkeling van mycelium als een duurzame, eiwitrijke voedselbron. 🍄🌱
Wat maakt mycelium zo interessant? Het groeit snel en kan worden gekweekt op plantaardige reststromen zoals die van de kleurstofindustrie. Dat was overigens een grote eye-opener voor mij. Want wist je dat er hectares landbouwgrond worden ingezet voor de kweek van groente en fruit puur voor hun (natuurlijke) kleurstof? Doordat deze producten selectief zijn veredeld op kleur, is de smaak niet goed genoeg om deze als voedingsmiddel in te zetten. Na de extractie, worden de meeste restproducten verbrand of gecomposteerd. Dat zet natuurlijke kleurstof toch weer even in een ander daglicht. Maar goed, mycelium kan gelukkig prima op plantresten uit de kleurstofindustrie groeien! Ook heeft het geen landbouwgrond of zonlicht nodig. Paddenstoelen kweken kan erg ingewikkeld en inefficiënt zijn; de ontwikkeling van de champignonkweek heeft tientallen jaren geduurd, dat is anders bij mycelium. Mycelium groeit vanzelf door bijvoorbeeld suiker of stikstof toe te dienen aan schimmels. Dat maakt het een veelbelovende kandidaat voor de eiwittransitie. Helemaal omdat Scholtmeijer schimmels wil kruisen in combinatie met verschillende reststromen en hierdoor het eiwitgehalte verwacht te verhogen. Wat kijk ik uit naar het moment waarop we de eerste mycelium-biefstuk in de supermarkt kunnen kopen, of eiwit shakes op basis van myceliumpoeder in de sportschool hartstikke normaal zijn. Lees mijn volledige artikel op Mycelium: een eiwitrijk en duurzaam alternatief voor vlees? (vmt.nl)
0 Opmerkingen
Vorig jaar op dezelfde dag was het 31 graden. Deze lente is het anders. Het regent aan een stuk door. We klagen er allemaal over en zitten liever buiten in de zon om weer een beetje bij te tanken na een grauwe winter. Ook ik zit nu thuis, onder een dekentje, met het getik van de druppels tegen de ruiten. Wij maken ons allemaal druk over of de zon wel gaat schijnen op onze vakantiebestemming, maar de voedselindustrie en met name de boeren hebben een veel grotere zorg. Wekelijks krijg ik updates van onze AGF-leveranciers over de kwaliteit van de oogsten, de situatie bij de boeren en de voorspellingen voor de komende weken. Het ziet er allemaal niet al te best uit. Er is nauwelijks bloemkool en broccoli, ijsbergsla is veel kleiner, prei is dunner, de rabarberoogst is volledig verloren gegaan, aardappelen van vorig jaar worden uit de koelcellen gehaald omdat er geen aanvoer is en kruiden groeien niet door de natte weersomstandigheden. Al met al, de Nederlandse boer heeft het ontzettend zwaar en staat letterlijk onder water. Op hetzelfde moment sta ik met mijn voeten in de klei bij Regeneratieve Boerderij Schevichoven. Ondanks het natte weer, is hier nauwelijks een plas in het landschap te zien. De groene asperges worden geteeld en op kleine elektrische karretjes rijden de telers vrolijk over het land. Niemand lijkt zich druk te maken over het weer. Ik kijk mijn ogen uit. Rijen vol met bomen, bloemen, kruiden, bessen. Elk hoekje van de akker lijkt te bestaan uit een bosrand vol met leven. Geen akker met aardappels of graan zo ver het oog reikt. Nee, op deze boerderij ziet alles er anders uit dan ik gewend ben. Er wordt vooral gewerkt met meerjarige gewassen. Die wortelen diep in de grond en houden het water vast. Als het droog is, hebben de diepgewortelde gewassen genoeg water, en als het nat is, houden ze de vele regen van de afgelopen maanden goed vast in de grond. De bodembedekkers, kruiden en bloemen slaan CO2 op en verrijken de bodem. Er wordt niet geploegd en er worden geen pesticiden of kunstmest gebruikt, waardoor de grond vol nutriënten en leven zit en dus super vruchtbaar is. Doordat er met wel 40 verschillende gewassen wordt gewerkt (polycultuur), bouwen ze bestaanszekerheid op. Want die kersenplaag van vorig jaar heeft veel kersenboeren de das omgedaan. Natuurlijk had Schevichoven hier ook last van, maar er stonden nog 39 andere gewassen die niet waren aangetast en gewoon geoogst konden worden. Na 5-7 jaar verdient dit nieuwe systeem zichzelf terug en levert een minimale omzet van €30.000 per hectare op voor de boer. Hopelijk leren huidige boeren van pioniers zoals Schevichoven en andere voedselbossen en regeneratieve boerderijen die deze stap naar een andere manier van verbouwen al zijn gestart. Dit is niet alleen belangrijk voor het redden van klimaat en biodiversiteit. Het is voor iedereen van belang. Voor de bestaanszekerheid van de boer, de bestaanszekerheid van de economie en die van ons voedselsysteem.  Vandaag even iets over transport van eten en drinken. Klinkt misschien onwijs saai, maar het wordt blijkbaar door onwijs veel mensen als iets groots en belangrijks gezien.
Ik krijg namelijk heel vaak opmerkingen zoals: "We hebben het wel steeds over minder vlees eten, maar als een avocado van ver moet komen, dan heeft dat toch een veel grotere impact op het klimaat dan een stukje lokaal rundvlees?" Of "Het is toch belangrijk om alle transport van groothandel tot consument in de impactberekening van een product mee te nemen?" Mijn antwoord: nee. Tuurlijk is transport iets om rekening mee te houden. Want als je producten per vliegtuig transporteert zoals dat vaak gebeurt bij munt, ananas en verse aardbeien in de winter, dan is de impact enorm. Alleen... er wordt gelukkig bijna geen voedsel ingevlogen. Maar 0,16% van al ons voedsel komt per vliegtuig, het overgrote deel per boot (59%), 31% per vrachtwagen en 10% per trein. Vooral het vrachtschip kan zo ontzettend veel lading kwijt dat het per ton goederen per kilometer varen nog geen 0,01 KG CO2 uitstoot en dus duurzamer is dan vervoer per trein! Vervoer is bovendien maar een heel klein onderdeel, ongeveer 6%, van de totale impact van voeding. De productie van ons eten heeft een veel grotere impact en dat is iets om rekening mee te houden. Zo is er voor productie van rundvlees onwijs veel water nodig, draagt een kopje koffie of chocoladereep vaak nog bij aan ontbossing en heeft tonijn een hoge CO2 uitstoot. Ja ik weet al dat de meeste mensen gaan zeggen, leuk allemaal dat Biologisch maar alles is al zo duur en nu moet ik van jou ook nog Biologisch vlees gaan eten. Alles is inderdaad hartstikke duur. Waarom zouden we dan niet minder eten van hetgeen dat duur is? Van vlees bijvoorbeeld. Eet eens wat minder vaak vlees of in elk geval kleinere porties. En kies als je dan nog vlees eet, wel voor Biologisch. Of mix 1 deel Biologische gehakt eens met 1 deel linzen en/of fijngesneden paddestoelen. Niemand die het proeft. Zo is het goed voor je portemonnee, goed voor je gezondheid en beter voor de diertjes.  3 jaar geleden tijdens corona was ongeveer het enige dat je kon doen: wandelen. Ik liep toen, ergens begin oktober, door Maarsseveen en mijn oog viel op al die bruine noten die op de grond lagen. Het bleken hazelnoten te zijn. Ik kwam erachter dat Nederland een prima klimaat heeft voor noten en er vele hazelaars in ons land groeien. Overal. Ook wordt er steeds meer landbouwgrond gebruikt voor de teelt van noten, ook al blijft het alsnog beperkt. Nu halen we veel walnoten uit China en Californië en hazelnoten uit Turkije. Hopelijk veranderd dat in de toekomst. We hoeven al die noten dus niet persé meer van buiten Europa te halen, want ze groeien hier en de teelt ervan is ook nog eens super duurzaam en noten zijn natuurlijk gezond. Ik was dan ook blij verrast dat ik deze week een potje Nederlandse walnoten-chocopasta in mijn Boerschappen box kreeg. Heerlijk! Je kan noten of notenpasta's kopen, maar je kan natuurlijk ook lekker zelf op pad. Kijk eens in de http://www.wildplukwijzer.nl/ om te achterhalen waar de hazelaars bij jou in de buurt staan. Zeker weten dat je er een paar kan vinden.  Elke dag stuur ik honderden mails, sla ik tientallen foto's en bestanden op, mijn mailbox zit vol met mails van 15 jaar geleden en staat op +100.000 bewaarde mails die ik toch nooit meer lees. Alles gaat toch de cloud in, dus waarom zou je het niet bewaren? Misschien wil ik die mail van een oud collega, van 3 banen geleden ooit nog eens teruglezen of die foto van de kat van mijn moeder van 8 jaar geleden nog eens terugzien. Of is dit eigenlijk belachelijk? Voor spullen in huis heb je veel ruimte nodig, maar online spullen, oftewel alle digitale zooi die je bewaard, stuurt en zoekt, neemt ook onwijs veel ruimte in! Niet bij jou thuis, maar wel ergens op een server in Verweggistan. Dat kost ontzettend veel water en stroom! Dat besefte ik pas toen ik het nieuwe boek 'Wat je wel kunt doen' van Alfred Slomp las. Het boek staat vol logische en praktische tips om je voetafdruk op de wereld te verkleinen. In deze post een paar tips uit het boek om je digitale voetafdruk op een hele simpele manier te verlagen! Ruim je digitale zooi ook eens op.  Tijdens presentaties die ik geef over duurzamer eten, denken veel mensen gelijk dat ze vegan moeten worden om het beter te doen. Tuurlijk is het goed om vlees, vis en zuivel wat vaker te laten staan, maar het is niet de enige manier om het beter te doen! Er bestaan zelfs dierlijke voedselbronnen die nog veel duurzamer zijn dan sommige plantaardige producten. Mosselen zijn daar een goed voorbeeld van. Ze halen hun voedsel uit water en algen en reinigen zelfs het zeewater. En wat dacht je van insecten? Een krekel, sprinkhaan of meelworm heeft nauwelijks land, water en voedsel nodig. Je moet er nu misschien niet aan denken, maar ik geloof er heilig in dat we ooit met zijn allen aan de in chocolade gedipte sprinkhaan zitten. Wat denk jij?  Veel mensen denken dat bomen planten en geen regenwoud meer kappen de enige oplossing is om ons klimaatprobleem aan te pakken en CO2 op te nemen uit de lucht. Maar we vergeten het allerbelangrijkste, onze oceanen! Veel vissoorten zijn bedreigd, koraal sterft af en plankton in de zee wordt steeds minder. Terwijl onze oceanen zorgen voor opname van de meeste koolstof ter wereld en productie van meer dan 40% van de zuurstof waar wij als mens van moeten leven! Laat dat broodje tonijnsalade eens staan of als je toch een keer een visje eet, kies dan voor een duurzamere vis uit de viswijzer van @good_fish_nl. 🐬🐟🐋  Schimmels... doen je denken aan dat groene laagje op een oude boterham of dat vieze witte vachtje op een oude aardbei. Het doet je niet meteen denken aan iets dat de aarde kan redden of ons voedselsysteem in stand houdt. Maar niets is minder waar. Er bestaan meer dan 1,5 miljoen soorten schimmels(6x meer dan plantensoorten) waarvan er 20.000 paddenstoelen geven (de vrucht van een schimmel). Wat is precies de functie van al die schimmels? 1. De meeste schimmels zitten verstopt onder de grond en groeien overal (echt overal) onder onze voeten in draden. Dit enorme netwerk aan schimmeldraden wordt het mycelium genoemd. Geen enkele plant of boom kan groeien zonder het mycelium. Het is een soort computernetwerk, of eigenlijk wood wide web, waarbij planten met elkaar kunnen communiceren, nutriënten uitwisselen en nutriënten op kunnen nemen uit de bodem om te kunnen groeien. Het is ook nog eens het oudste en grootste organisme op aarde, maar toch weten we er nog zo weinig van! 2. Schimmels zijn het spijsverteringskanaal van de natuur. Alles dat op de grond valt (bladeren, dode dieren etc.) wordt afgebroken door schimmels en omgezet in nieuwe biodiversiteit. 3. 70% van de CO2 die planten opnemen uit de lucht stoppen ze onder de grond en wordt opgeslagen in de schimmeldraden. Het mycelium is dus een ontzettend belangrijke koolstofopslag. Het blijft daar duizenden jaren bewaard. 4. Paddenstoelen zijn gewoon lekker! En je kan met schimmels hele lekkere producten maken zoals wijn, kaas en bier. Maar je kan er nog veel meer mee fermenteren waardoor producten meer smaak en langere houdbaarheid krijgen. 5. Schimmels breken alles, bijna alles af. Alles waarin koolstof zit (80% van alle moleculen) kan worden afgebroken. Dus ook plastic en bijvoorbeeld aardolie (denk aan olievlekken). Dat laatste punt is hoopgevend. Want betekent het dat het ooit de plastic soep zou kunnen oplossen? Alle tests hierover zijn veelbelovend. Zo postte ik laatst onderstaand berichtje op Instagram over het Fungi Mutarium. Lees vooral het boek 'Entangled Life' van Merlin Sheldrake als je hier meer van wilt weten.  Toen mijn vriend en ik op vakantie waren in de Dordogne, viel het ons op hoe anders de meeste groenten eruit zagen op de Franse markten maar ook gewoon in de supermarkt. Vooral de tomaat was een heerlijke verrassing. Zo misvormd, maar zoveel lekkerder dan elke andere variant die wij ooit in Nederland tegen kwamen. Een stabiel tomatenras dat ooit in de VS werd ontwikkeld voor de bekende Heinz ketchup, genaamd Heinz1706 deed zijn intrede in Nederland in 1900. Een tomaat waar het fruitige gen 'TomLoxC' was uitgehaald. Het bleek een perfect ras voor de Nederlandse kas met een lange houdbaarheid en mooie rode kleur. We hadden er weer een product bij om te kunnen exporteren. Maar lekker was hij niet. Mijn tip: kweek zelf je tomaten in de volle grond of reis af naar Frankrijk. 🍅  |
|
RSS-feed